• خرپا
• انواع خرپا
• مدل های خرپا
• مهاربندی خرپا
• معینی و نامعینی خرپا
• اتصالات خرپا

خرپا (Truss) سازه‌ای صلب و مثلثی شکل می‌باشد که اعضای آن مستقیم و بدون انحنا بوده و اتصال اعضای آن با یکدیگر به‌صورت مفصل (لولا) می‌باشد. اگر اعضای خرپا همگی در یک صفحه موجود باشند به آن خرپا، خرپا صفحه‌ای می‌گویند. خرپاها توانایی تحمل نیروهای کششی و فشاری را دارند و تحت اثر نیروهای واردشده تغییر هندسی نمی‌دهند مگر آنکه یکی از اعضای آن خم شود یا بشکند.

به دلیل نوع اتصال اعضای خرپا به‌صورت مفصل با یکدیگر نیروی گشتاور در خرپا تأثیری ندارد و به همین دلیل خرپاها جزء سازه‌های ساده‌ی باربر محسوب می‌شوند که در پل‌ها، سقف‌ها، در سوله‌ها با دهانه‌های بلند و سازه‌های هوافضا کاربرد دارند. خرپاها به دلیل سه عضوی و مثلثی شکل بودنشان پایدار می‌باشند ولی اشکالی که دارای چهار عضو یا بیشتر باشند ناپایدار بوده و تحت اثر نیروهای واردشده فرومی‌ریزند.

انواع خرپا

1. خرپا ساده simple truss: بااتصال سه عضو در دو گره به‌صورت مفصلی با یکدیگر یک مثلث تشکیل‌شده که به آن مثلث بنیادی خرپا گفته می‌شود. توسعه خرپا هر بار با اضافه نمودن دو عضو و یک گره صورت می‌گیرد. اعضای جدید در گره (محل تقاطع دو یا چند عضو را گره می‌گویند) جدید به یکدیگر مفصل شده و انتهای دیگر آن‌ها به گره‌های موجود مفصل می‌گردند. خرپاهایی که بدین نحو ایجاد می‌گردند به خرپاهای ساده موسوم‌اند.

2. خرپای مرکب یا Compounded Trusses: خرپای مرکب خرپایی است که از اتصال و ترکیب دو یا چند خرپای ساده ایجاد می‌گردد.

3. خرپای پیچیده و مبهم: به خرپایی که شرایط خرپای ساده و مرکب را نداشته باشد خرپای مبهم گفته می‌شود.

مدل‌های خرپا:

مهاربندی خرپا

اعضای خرپا لنگر خمشی را تحمل نمی‌کنند و پایداری اعضا در صفحه‌ی خرپا توسط گره‌ها تأمین می‌گردد به همین دلیل می‌توان اعضا خرپا را از پروفیل‌های نازک‌تری ساخت که این موضوع باعث ایجاد مسئله پایداری ارتجاعی می‌شود که برای پایداری خرپا در جهت جانبی از مهاربند استفاده می‌کنند.

اتصالات خرپا

پس از تعیین حداقل سطح مقطع اعضا، طراحی اتصالات خرپا آخرین گام در طراحی خرپا می‌باشد. اعضای خرپاها به‌وسیله جوش، پیچ و مهره و یا پرچ به یکدیگر متصل می‌شوند. بر اساس نیازهای پروژه، اتصالات خرپا داخلی (مفاصل) می‌تواند به شکل سفت‌وسخت، نیمه سفت‌وسخت، یا لولا طراحی شود.